Hãy nghe qua giai thoại lý thú về chiếc quạt mà người quân sư thiên tài này luôn cầm trên cánh tay của mình...
Cho tới ngày nay, giai thoại thú vị về Gia Cát Lượng và Hoàng Nguyệt Anh nhiều không kể xiết. Kể cả sự thực về nhan sắc của Gia Cát phu nhân vẫn còn khiến hậu thế phải tốn nhiều giấy mực tranh cãi. Nhưng thứ quý giá mà Khổng Minh và A Sửu (tên ở nhà của Hoàng Nguyệt Anh) để lại cho đời ấy chính là nghĩa tình chồng vợ chung thủy từ thuở hàn vi tới ngày nhung gấm. Trong đó, câu chuyện về nguồn gốc của chiếc quạt lông vũ là minh chứng điển hình cho mối tình sâu nặng của họ.
Tương truyền, vì ham mê võ nghệ, Hoàng Nguyệt Anh theo học danh sư trên núi. Võ nghệ đã luyện xong, bà được sư phụ tặng cho chiếc quạt lông vũ, còn tặng cho hai chữ “minh”, “lượng” và dặn dò: “Tên có hai chữ này chính là đức lang quân như ý của con sau này”.
Khi Gia Cát Lượng tới cầu hôn, A Sửu cô nương bèn tặng cho ông chiếc quạt này rồi hỏi: “Gia Cát tiên sinh, có biết vì sao ta lại tặng ngài chiếc quạt này không?”.
“Phải chăng là: lễ khinh tình nghĩa trọng (ý chỉ của ít lòng nhiều)?”, Gia Cát Lượng trả lời.
Thiên kim tiểu thư họ Hoàng lại hỏi: “Liệu còn nghĩa thứ hai?”.
Thấy Gia Cát Lượng suy nghĩ hồi lâu vẫn không đoán ra, A Sửu bèn giảng giải:
“Tiên sinh, ban nãy, khi đàm đạo thiên hạ đại sự cùng cha thiếp, thần thái người rạng rỡ, khí vũ hiên ngang, nhưng nói tới Tào Tháo, Tôn Quyền thì ưu tư lồ lộ ra ngoài. Thiếp tặng tiên sinh chiếc quạt này là để ngài che đi gương mặt lúc ấy”.
Và chiếc quạt luôn là vật bất ly thân của Khổng Minh trên mọi chiến trận
Người đời sau vẫn không ngớt lời ca ngợi sự tinh tế, thông minh của bà trong chuyện tặng quạt. Ngụ ý của Hoàng Nguyệt Anh chính là không muốn chồng mưu sự bất thành vì dao động tình cảm, chiếc quạt lông vũ sẽ như thứ bảo bối giúp nhà quân sư che giấu cảm xúc, suy nghĩ thực sự trước đối phương.
Sau khi kết duyên cùng A Sửu, quạt lông vũ trở thành vật bất ly thân với Khổng Minh Gia Cát Lượng. Ông luôn coi nó như thứ báu vật luôn phải nâng niu trân trọng. Mỗi lần phẩy quạt, là một lần diệu kế xuất ra, ấy là lời ca tụng mà hậu thế dành tặng cho nhà quân sự tài ba kiệt xuất này. Qua bao năm, chiếc quạt cùng áo bát quái và người vợ gắn bó từ thuở hàn vi vẫn là những bảo vật đáng giá nhất mà Gia Cát Lượng luôn gìn giữ bên mình.