Trở lại năm 2007, khi Europa Universalis III (EU3) nổi lên như một tượng đài của dạng game “Grand Strategy” (một nhánh rẽ của thể loại Chiến thuật) với những đòi hỏi khó nhằn đối với người chơi trong việc phải quản lý toàn diện, từ kinh tế chính trị trong nước đến giao thương và quan hệ đối với các nước bên ngoài. 

Ngày 13/8 vừa qua, “ông vua” của dạng game Grand Strategy đã công bố phiên bản thứ tư của dòng game đình đám Europa Universalis. Kế thừa thành công từ bản ba, Europa Universalis 4 (EU4) với hàng loạt cải tiến mới được hứa hẹn sẽ mang lại cho người chơi những giờ chơi đầy hứng thú.

Sản xuất: Paradox Development Studio 
Phát hành:Paradox Interactive 
Thể loại: Chiến thuật
Ngày ra mắt: 13/08/2013  Hệ máy: PC  Giá tham khảo: 39.99 USD

Bắt đầu trò chơi, EU4 cho phép người chơi chọn lựa một trong hàng trăm quốc gia trên bản đồ thế giới và dẫn dắt quốc gia đó xuyên suốt những giai đoạn lịch sử quan trọng của châu Âu thời Trung Cổ.

Người chơi sẽ có quyền kiểm soát các hoạt động trong quốc gia của mình, từ phát triển kinh tế đến xây dựng quân đội, từ quản lý trong nước đến thiết lập quan hệ ngoại giao với các nước láng giềng. Mỗi quốc gia đều có một ưu điểm và nhược điểm riêng do vị trí địa lý và hoàn cảnh lịch sử khác nhau, đòi hỏi người chơi phải suy nghĩ và có những phương án, chiến thuật đúng đắn trong từng hành động của mình.

Không hề bó buộc người phải theo đúng trình tự lịch sử, EU4 cho phép bạn tự chọn lựa một cái kết riêng cho phần chơi của bạn. Bạn có thể lựa chọn mục tiêu về quân sự như mở rộng lãnh thổ khắp châu Âu, tiêu diệt đế quốc Ottoman hùng mạnh, v.v. hay về kinh tế như nắm quyền kiểm soát giao thương toàn châu Âu, một mình chiếm đoạt “mỏ vàng” Tân Thế Giới, v.v… Tất cả đều do người chơi tự quyết định. Nhưng lưu ý rằng, một quốc gia dù mạnh đến đâu cũng không bao giờ có đủ tiềm lực để làm bá chủ toàn thế giới lâu dài.

Một trong những điểm thú vị của EU4 là cách bạn quan hệ với các quốc gia khác. Mục ngoại giao có rất nhiều tùy chọn để bạn lựa chọn. Bạn có thể cải thiện quan hệ với một nước khác, gửi cảnh báo khi họ có những hành động ảnh hưởng đến bạn, hay thiết lập một cuộc “hôn nhân chính trị” giữa hai nước. Thông qua việc thiết lập đồng minh và chư hầu, bạn có thể nhờ cậy họ giúp đỡ trong các cuộc chiến tranh nhằm mở rộng lãnh thổ của mình.

Vậy nếu tình hình giữa hai nước xấu đi và xảy ra xung đột thì sao? Đó là lúc bạn cần sự giúp đỡ từ quân đội. Không chỉ có nhiệm vụ dẹp nổi loạn cho đất nước, quân đội của bạn còn có thể được sử dụng để chống giặc ngoại xâm cũng như xâm chiếm các đất nước khác nhằm mở rộng bờ cõi. Tuy nhiên, hãy cẩn thận khi đất nước của bạn bành trướng quá lớn, những gã láng giềng thân thiết của bạn có thể lập liên minh để chĩa mũi giáo về phía bạn.

Tuy nhiên, nếu bạn là một người ưa hòa bình và muốn tập trung vào phát triển kinh tế thay vì các cuộc chiến tranh phi nghĩa, hãy cẩn thận. Việc sống lâu ngày trong yên bình sẽ khiến lính của bạn chây lười, thiếu kỹ năng chiến đấu và chỉ số Army Tradition sẽ giảm xuống. Đến một lúc nào đó, bạn sẽ là một miếng “mồi ngon” cho một đất nước hùng mạnh gần đó.

Bên cạnh việc kế thừa những tinh túy có trong EU3, Paradox đã thêm vào rất nhiều những cải tiến mới quan trọng cho EU4. Một tính năng mới đáng chú ý ở EU4 là hệ thống “Monarch Points” (MP) được chia làm ba loại: Military (Quân sự), Diplomatic (Ngoại giao) và Administrative (Hành chính).

Người chơi có thể sử dụng MP vào nhiều việc. Đầu tư MP vào các chiến lược dài hạn có thể giúp bạn phát triển được nhiều công nghệ mới cũng như các ý tưởng để nâng tầm quốc gia. Lấy ví dụ, khi cầm quyền Anh quốc, bạn có thể đầu tư vào công nghệ của hải quân để biến Anh quốc thành một siêu cường quốc về hàng hải, hoặc phát triển công nghệ vào ngoại thương khi chơi có thể giúp đất nước bạn trở nên giàu có bậc nhất thế giới.

Ngoài ra, MP còn có thể được đầu tư vào các nhu cầu thiết yếu ngắn hạn như tăng sự ổn định của đất nước, xây dựng tòa nhà mới cho mỗi tỉnh hay thậm chí chọn lọc lãnh đạo cho quân đội. Chỉ số MP phụ thuộc vào lãnh đạo của quốc gia bạn, tuy nhiên, bạn có thể tăng MP bằng cách mời các chuyên gia tư vấn về giúp đỡ hay bằng những ý tưởng, phát kiến mới.

Nếu ở các phiên bản trước, giao thương là một đặc điểm không mấy nổi bật và có cảm giác như bị bỏ quên, thì nay với EU4, Paradox đã cung cấp cho người chơi một tính năng mới với tên gọi “trade nodes” (đầu mối giao thương) nhằm khuyến khích người chơi tăng cường giao thương với các nước bên ngoài.

Các đầu mối giao thương sẽ nằm ở những thành phố trọng yếu của các nước như Venice hay Alexandria. Khởi đầu với không nhiều “trade nodes”, người chơi sẽ phải tìm cách mở rộng lãnh thổ để đoạt được những “trade nodes” quan trọng, đồng thời tìm cách liên kết chúng sao cho đem lại thu nhập hiệu quả nhất cho đất nước.

Người chơi có thể theo dõi các mũi tên hiển thị trong bản đồ về “dòng chảy kinh tế” để kiểm soát các địa điểm giao thương quan trọng. Ngoài ra, để tăng cường tầm ảnh hưởng của bạn trong giao thương, người chơi có thể nhờ đến sự giúp đỡ của các thương nhân cũng như thêm vào các thuyền hộ tống cho những đợt giao dịch quan trọng.

Không phủ nhận, EU4 là một trò chơi có lối chơi đa dạng và mang tính chiến thuật cao. Tuy nhiên, EU4 lại không dễ dàng để làm quen đối với người mới chơi. Nếu cần một cụm từ để nói về dòng game Europa Universalis nói riêng và dạng game Grand Strategy nói chung, “phức tạp” rất phù hợp!

Đến với EU4, bạn sẽ không được điều khiển những trận đánh hoành tráng trên chiến trường khốc liệt, thay vào đó là vô số các bảng thống kê cũng như thông báo trên màn hình đủ để “nổ tung” cả đầu! EU4 cũng đòi hỏi người chơi phải có một vốn tiếng Anh kha khá để quản lý tất cả, từ những tình hình về tài chính kinh tế của đất nước đến những tin tức đến từ chiến trường.

Hiểu được những khó khăn đó, Paradox đã tạo ra mục chơi Tutorial với những hướng dẫn nhằm giúp người chơi mới làm quen và nắm bắt cách chơi của EU4. Tuy nhiên, đáng tiếc rằng, mục chơi Tutorial của EU4 lại không hề hiệu quả chút nào. Với một hướng dẫn chứa đa phần là các thông tin cơ bản như di chuyển màn hình, điều khiển quân đội và thông tin về các con số, người chơi sẽ nhanh chóng nhận ra họ hầu như không “học” được gì khi thực sự bước vào cuộc chơi. Với quá nhiều tính năng quan trọng cần đề cập, thông tin từ hướng dẫn của EU4 là chưa đủ.